Poniżej przedstawiam najczęściej spotykane problemy zdrowotne  – związane z okresem pomenopauzalnym.

WARY
Najczęściej spotykane objawy to tzw. „wary” – czyli nagłe uderzenie wraz z poceniem się. Może temu towarzyszyć uczucie kołatania serca oraz lęk. Opisywane są przez kobiety jako gwałtowne uczucie gorąca w klatce piersiowej, przesuwające się pod szyję do twarzy, któremu towarzyszy plamiste zaczerwienienie się twarzy, zlewne poty, a nawet dreszcze. Jeżeli występują w nocy nazywane są nocnym poceniem się.

Wary występują na ogół spontanicznie., ale czasem występują pod wpływem tzw.  czynników sprzyjających takich, jak  pogoda – (gorąca i wilgotna), gorące pokarmy, używki  – (alkohol, kawa pikantne przyprawy), pobyt w zamkniętych ciasnych pomieszczeniach, stres psychiczny). Większa masa ciała sprzyja występowaniu objawów.

Przyczyna dolegliwości do końca nie została wyjaśniona – ale przypuszcza sięże powodują je zmiany  regulacji hormonalnych pojawiających się w tym okresie życia kobiety ( w tym znaczne obniżenie  hormonów kobiecych – estrogenów).

Objawy o podłożu psychogennym
O okresie klimakterium mogą występować pewne objawy o podłożu psychogennym. Należą do nich drażliwość, osłabienie uwagi, nerwowość, utrata zaufania nawet dla bliskich osób, zaburzenia snu, obniżenie libido, bojaźń, niepokój, zadręczanie się (poczucie winy) – czyli stany depresyjne,  ale też objawy podniecenia – krzykliwość, kłótliwość.   Estrogeny są hormonami działającymi antydepresyjnie. Objawy te towarzyszą obniżeniu poziomu estrogenów i tarczycy.

Zaburzenia snu
Zaburzenia snu mogą pojawiać się pod postacią:

• trudności w zasypianiu,
• częstym budzeniem się  – odczuwanym jako całkowity brak snu,
• wczesnym budzeniem się.

Objawy są efektem braku progesteronu (hormonu ciałka żółtego).

Zmiany w układzie moczopłciowym
Tkanki układu moczopłciowego – pozbawione wpływu estrogenów ulegają zmianom zanikowym – tzw. atrofii uro-genitalnej. Przyczyną tego jest pogorszenie jakości tkanki łącznej w wyniku postępującej degradacji włókien kolagenu.

Dolegliwości związane z atrofią urogenitalną występują u  większości kobiet. Najważniejsze związane z tym stanem dolegliwości to:

• uczucie suchości pochwy i związane z tym świąd, nawracające infekcje oraz  bolesność i utrata albo znaczne zmniejszenie satysfakcji ze współżycia intymnego,
• wysiłkowe nietrzymanie moczu ( popuszczanie moczu podczas wysiłku, kaszlu, kichania, biegania),
• zespół nadreaktywnego  pęcherza – konieczność natychmiastowego oddania moczu – w razie wystąpienia parcia z towarzyszącym częstym oddawaniem moczu ( kilkanaście razy dziennie) oraz  nocnym oddawaniem moczu.

Uczucie suchość pochwy – zanikowe zapalenie pochwy

Na objawy te skarży się nawet ponad 57% kobiet w wieku pomenopauzalnym. Należą do nich suchość pochwy, ból podczas stosunku płciowego, podrażnienia objawiające się swędzeniem  oraz  nierzadko występującym nietrzymaniem moczu. Dolegliwości spowodowane są zmianami regresyjnymi w obrębie skóry sromu, a także pochwy – i zaliczają się do późnych zależnych od niedoborów hormonalnych objawów zespołu klimakterycznego.

Dochodzi do nich dopiero po kilku latach od zaprzestania miesiączkowania. Niedobór estrogenów  w tym okresie prowadzi również do znacznego zmniejszenia grubości warstw skóry utraty jej elastyczności i turgoru oraz wysychania śluzówek pochwy, jamy ustnej ( mogącej powodować zaburzenia smaku), a także powiek i gałki ocznej. Dolegliwości te ustępują często po zastosowaniu hormonalnej terapii zastępczej.

Wargi sromowe mniejsze stają się blade – co jest spowodowane zmniejszoną ilością melanocytów w naskórku.

Najbardziej charakterystyczna dla niedoboru estrogenów jest atrofia nabłonka pokrywającego błonę śluzową pochwy – prowadzącą do powstawania w niej licznych szczelin.  Mogą one  – w przypadku zaprzestania przez pacjentkę współżycia – doprowadzić do wytworzenia zrostów między ściankami pochwy  ze zwężeniami a nawet zarastaniem pochwy. Pierwszym objawem jest utrata wilgotności pochwy – prowadząc do dyspareunii (bolesnego współżycia).  Badania wskazuję, że ok.  85 % kobiet w 10 lat po menopauzie   aktywnie współżyje. Następstwem jest niedoborów – albo całkowity brak fizjologicznej flory bakteryjnej – co prowadzi do wzrostu pH w pochwie i  kolonizacji jej patologiczną florą bakteryjną. Ze względu na bliskie sąsiedztwo wyprowadzających dróg moczowych prowadzi to również do  infekcji  w ich obrębie – które  mogą być oporne na leczenie.

Leczenie tych dolegliwości  – głównie miejscowe – to stosowanie preparatów kwasu hialuronowego, estrogenów w postaci gałek dopochwowych oraz kremu.

Ostatnio – wprowadzona została się nowoczesną metodę leczenia tych dolegliwości metodą tzw.  Laserowej Rewitalizacji Pochwy.  Jest to dość subtelna, precyzyjna i nieinwazyjna (również niebolesna) metoda działania na wnętrze pochwy oraz obszaru jej wnętrza.  Na skutek „ogrzania” tkanek dochodzi do obkurczania się kolagenu w tkance oraz gruntownej regeneracji błony śluzowej.  Efektem jest odbudowana błona śluzowa pochwy, lepsze jej nawilżenie, zmniejszenie i poprawa elastyczności pochwy – również redukcja nietrzymania moczu.

Nietrzymanie moczu
Dolegliwość ta  dotyka ok. 57 % kobiet.  Dotyka przede wszystkim – ale nie tylko kobiet w okresie pomenopauzalnym – a czynnikiem etiologicznym jest  głównie niedobór estrogenów – poza tym obniżenie narządu rodnego.

Opracowanie:

dr Leszek Huzior – Lekarz,  Specjalista Położnictwa i Chorób Kobiecych